Maatschappelijke stads- en gebiedsontwikkeling. Zo noem burgerparticipatie-expert Frans Soeterbroek de inzet op maatschappelijke waardecreatie, geleidelijk geld, nieuwe samenwerkingsverbanden voor de publieke zaak, grond en vastgoed als collectieve goederen, en zeggenschap van bewoners over de ontwikkeling van stad en buurt. In dit essay legt hij uit waarom in zijn ogen grote marktgestuurde projecten grote fouten in de hand werken en het alternatief hard nodig is. “Ik geloof er nog steeds in dat dit het wenkende perspectief is.”
In de haast om de grote opgaven rond wonen, energie, mobiliteit en klimaat in de geest van de omgevingswet (uitnodigend, integraal) aan te pakken, worden de ambities met grote projecten en integrale gebiedsontwikkeling opgestuwd. Wat mij daarbij zorgen baart, is dat deze aanpak in de praktijk synoniem is aan ‘we maken in één keer een heel groot en duur plan dat alleen door ontwikkelaars met veel geld van banken en institutionele beleggers achter zich kan worden gerealiseerd’. Oftewel: de wereld van grote projecten is een wereld waarin we stedelijke ontwikkeling uitbesteden aan de markt. Dat vind ik bepaald geen gelukkige combinatie.
Mijn pleidooi voor het alternatief hiervoor, dat van maatschappelijke stads- en gebiedsontwikkeling, wordt door mensen die de markconforme aanpak omarmen vaak gelabeld als ideologisch. Tot op zekere hoogte is dat ook zo, net zo goed als dat de gangbare praktijk ideologisch gestut is op het neoliberale ideaal van de concurrerende stad. Maar mijn kritiek gaat dieper en is ook feitelijker. Ik heb genoeg perverse effecten van de gangbare manier van project- en gebiedsontwikkeling gezien om daar buikpijn van te krijgen. Tijd om dat eens op een rij te zetten en het wat systematischer af te zetten tegen het alternatief van maatschappelijke gebiedsontwikkeling, gebouwd op maatschappelijke waarde(n).
Lees hier het artikel op de website van Gebiedsontwikkeling.